Bệnh xuất huyết là căn bệnh thường gặp ở nhiều loại cá. Căn bệnh này đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó có nguyên nhân do virus gây nên. Khi cá gặp tình trạng bệnh xuất huyết do virus, việc phát hiện và chữa trị kịp thời là điều hết sức quan trọng. Đặc biệt khi virus phát tán, cá sẽ bị bệnh trên diện rộng. Để cá ủ bệnh trong thời gian dài sẽ dẫn đến những hậu quả khó lường trước. Trường hợp tệ nhất là cá sẽ chết với số lượng lớn, gây nên thiệt hại cho người nuôi. Vậy nên việc tìm hiểu bệnh xuất huyết ở cá do virus là điều cần thiết.
Nguyên nhân bệnh xuất huyết do virus ở cá
Giống Novirhabdovirus thuộc họ Rhabdoviridae, hình que một đầu tròn (viên đạn), kích thước 60 x 177nm.
- Bệnh xuất huyết thường xảy ra ở hai dạng:
Dạng cấp tính: Bệnh phát triển rất nhanh và trầm trọng, cá bị bệnh sau khoảng thời gian từ 3–5 ngày có thể chết trắng ao, tỷ lệ chết cao 30–50%, có một số ao nuôi tỷ lệ chết 100%. Bệnh xuất hiện ở hầu hết các kích cỡ cá trong ao nuôi, mức độ nghiêm trọng nhất khi nuôi ở mật độ dày như nuôi trong lồng cá nhân tạo.
Dạng mãn tính: Bệnh phát triển tương đối chậm, trong giai đoạn này cá chỉ chết rải rác trong suốt mùa phát bệnh. Ở dạng mãn tính thường xuất hiện bệnh ở những ao nuôi cá giống, nuôi ở diện tích lớn và mật độ thưa.
Triệu chứng của bệnh
- Cá bệnh thân chuyển màu tối và có thể lồi một mắt hoặc cả hai mắt. Mang chuyển màu nhạt, nhưng có thể có các đốm xuất huyết. Vây và ổ mắt xuất huyết.
- Cá bệnh trong xoang cơ thể có nhiều dịch máu, gan và thận biến đổi rõ ràng. Có một ít đốm phân bố rải rác trên bóng hơi. Gan chuyển màu nhạt, thận màu đỏ thẫm., lá lách chuyển màu đỏ.
Thời gian cá dễ mắc bệnh
Bệnh nhiễm ở cá hồi vân (Oncorhynchus mykiss), cá hồi nâu (Salmo trutta), cá grayling (Thymallus thymallus), cá trắng (Coregonus sp.), cá chó (Esox lucius), cá hồi miệng lớn (Micropteus salmoides), cá bơn Nhật Bản (Paralichthys olivaceus) và cá bơn (Scophthalmus maximus).
Nhiệt độ nước là yếu tố môi trường quan trọng. Bệnh xuất hiện từ 4-140C. Nhiệt độ nước thấp (1-5oC) thường bệnh phát rộng, tỷ lệ chết hàng ngày thấp, nhưng tỷ lệ chết dồn tích cao. Ở nhiệt độ nước cao (15-18oC) bệnh phát ngắn với tỷ lệ chết dồn tích cao nhất. Bệnh VHS xuất hiện ở tất các mùa, nhưng thường xuất hiện mùa xuân khi nhiệt độ nước thích hợp.
Biện pháp phòng bệnh
Khi mắc bệnh việc điều trị vô cùng khó khăn nên để giảm thiểu thiệt hại kinh tế do bệnh xuất huyết ở cá trắm cỏ bà con nên phòng bệnh bằng các biện pháp phòng bệnh tổng hợp như sau: Qua mỗi vụ nuôi cần có thời gian tẩy trùng ao, lồng nuôi, trước khi nuôi cá phải chuẩn bị ao nuôi kỹ càng, dùng vôi hòa với nước và té đều xuống ao với liều lượng 2kg/100m2 định kỳ một tháng 2 lần để tiêu diệt triệt để mầm bệnh. Vào mùa bệnh, bà con nên dùng Vitamin C bổ sung vào thức ăn cho cá, với liều lượng 30mg/kg cá trong một ngày và cho cá ăn liên tục trong mùa phát bệnh.
