Bệnh Newcastle được xem là căn bệnh nguy hiểm đối với chim bồ câu trên mọi lứa tuổi, đặc trưng của bệnh là xuất huyết, viêm loét đường tiêu hóa. Nếu không có phương pháp kiểm soát kịp thời, bệnh rất dễ lây lan nhanh và ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất nuôi, thậm chí là gây chết hàng loạt. Chính vì vậy, việc phòng bệnh Newcastle hiện nay là kế hoạch ưu tiên hàng đầu của các hộ nuôi. Bài viết sau đây sẽ hướng dẫn cho bà con cách phòng bệnh Newcastle ở bồ câu đơn giản và hiệu quả nhất. Nếu có ý kiến đóng góp hãy để lại bình luận bên dưới bạn nhé!
Nguyên nhân mắc bệnh Newcastle trên chim bồ câu
Bệnh Newcastle do Paramyxo virus – một ARN virus, gây ra. Virus có vỏ bọc, trên vỏ có gai kháng nguyên HN và kháng nguyên F và có khả năng ngưng kết hồng cầu. Bệnh có 9 type huyết thanh: PMV 1- 9. Chất chứa mầm bệnh: não, phổi, cơ quan nội tạng, dịch tiết đường hô hấp, phân. Virus dễ bị diệt bởi thuốc sát trùng thông thường nhưng có thể tồn tại nhiều năm trong môi trường mát. Bệnh lây lan chủ yếu qua đường hô hấp, tiêu hoá, do tiếp xúc với chim nhiễm bệnh.
Triệu chứng đặc trưng
– Thể quá cấp tính: Thường xảy ra vào đầu ổ dịch, bệnh phát triển rất nhanh, chim ủ rũ sau vài giờ rồi chết, không thể hiện triệu chứng của bệnh. Thời kỳ ủ bệnh Newcastle trên chim bồ câu thường là 7-15 ngày.
– Thể cấp tính: Chim bồ câu ủ rũ, ăn ít, uống nước nhiều, lông xù, bị sốt cao 42 – 43°C, sổ mũi, thở khó, mào và yếm tím bầm, từ mũi chảy ra chất nhớt. Chim rối loạn tiêu hoá, thức ăn ở diều không tiêu, nhão ra do lên men, khi dốc chim bệnh ngược thấy có nước chảy ra. Sau vài ngày nhiễm bệnh Newcastle chim bị tiêu chảy, phân có màu nâu sẫm, trắng xanh hay trắng xám. Niêm mạc hậu môn xuất huyết thành những tia màu đỏ. Chim bồ câu trưởng thành triệu chứng hô hấp không thấy rõ như ở chim non. Ở thời kỳ sinh sản chim đẻ sản lượng trứng giảm hoặc ngừng để hoàn toàn sau khi nhiễm bệnh từ 7 – 21 ngày.
– Thể mãn tính: Xảy ra ở cuối ổ dịch. Chim có triệu chứng rối loạn thần kinh, cơ quan vận động bị tổn thương. Con vật vặn đầu ra sau, đi giật lùi, vòng tròn, mổ không đúng thức ăn. Những cơn co giật thường xảy ra khi có kích thích.
Dấu hiệu bệnh tích
– Thể quá cấp tính: Bệnh tích không biểu hiện rõ, có dấu hiệu xuất huyết ở ngoại tâm mạt, màng ngực, cơ quan hô hấp.
– Thể cấp tính: Xoang mũi và miệng đều chứa dịch nhớt màu đục. Niêm mạc miệng, mũi, khí quản sưng xuất huyết
– Thể mãn tính: Bệnh biểu hiện rõ ở đường tiêu hoá:
- Niêm mạc dạ dày tuyến xuất huyết màu đỏ, tròn bằng đầu đinh ghim. Các điểm xuất huyết này có thể tập trung thành từng vệt.
- Ruột non xuất huyết, viêm. Trong trường hợp bệnh kéo dài có thể có những nốt loét hình tròn. Trường hợp bệnh nặng nốt loét có thể lan xuống ruột già, ruột non.
- Gan có một số đám thoái hoá mỡ nhẹ màu vàng. Thận phù nhẹ có màu nâu xám.
- Bao tim, xoang ngực, bề mặt xoang ức xuất huyết.
- Dịch hoàn, buồng trứng xuất huyết thành từng vệt từng đám và bị dập vỡ.
Phương pháp phòng bệnh
– Với chim bồ câu non từ 1 – 10 ngày tuổi: trong thời gian này cần nhỏ thuốc phòng bệnh Newcastle. Đồng thời cho chim bồ câu bố mẹ uống thêm các Vitamin (điện giải, đường Gluco).
– Với chim bồ câu từ 20 – 30 ngày tuổi: trong thời gian này cho uống kháng thể để phòng bệnh Newastle, Gumboro, IB, và các bệnh đường tiêu hóa.
– Với chim bồ câu từ 40 – 60 ngày tuổi: nhỏ vaccine Newcastle lần 2 để tăng cường miễn dịch.
– Trong giai đoạn này, ngoài bệnh Newcastle, chim non có thể nhiễm các bệnh như : thương hàn , E.coli, tụ huyết trùng và bệnh đậu gà. Vì vậy, người nuôi cần chú ý theo dõi thường xuyên chim non để phát hiện bệnh và phòng trị kịp thời.
– Với chim bố mẹ: tiêm vắc xin phòng bệnh Newcastle từ 1-2 lần/ năm.
Cách điều trị bệnh
– Dùng Han vet – KTG , tiêm cho bồ câu liên tục 3 ngày liền 03- 0,5 ml / con
– Sau 1 ngày tiêm kháng thể, dùng Medivac Clone 45. Tiêm chủng hoặc cho uống để tạo miễn dịch khẩn cấp cho toàn đàn
– Dùng thuốc diệt và phòng bệnh do vi khuẩn kế phát bằng Hanflor 20% ( 1ml/10 kg thể trọng); hoặc Gentadox w.s.p (1g/5 kg thể trọng), dùng liên tục 5-7 ngày.
– Dùng thuốc bồi bổ cơ thể: Gluco-KC + Supeliv + Han Para.C. dùng liên tục 7- 10 ngày.
Cách chăm sóc bồ câu non từ 20 đến 30 ngày tuổi để không mắc bệnh
Trong thời kỳ này thì chim đã mọc đầy đủ lông hơn rồi. Tuy nhiên lúc này dạ dày chim cũng chưa được tốt nên bạn nên cho chim ăn những loại thức ăn mềm. Đây cũng là một thời kỳ khá quan trọng, bạn nên bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cho bồ câu non để nó chuẩn bị tách mẹ.
Được khoảng 28 ngày tuổi thì bạn có thể tách chim non khỏi mẹ của nó. Trong thời gian này bạn nên bổ sung thêm cho chim non một số kháng thể để phòng bệnh. Chim non có thể mắc 1 số bệnh như IB, Gumboro, Newcastle và một số bệnh khác về hệ tiêu hóa. Vì vậy kháng thể cho chim non lúc này là rất cần thiết.
Dù đã có vẻ “cứng cáp” hơn nhiều so với lúc mới nở nhưng chim non lúc này cũng khá yếu. Bạn vẫn nên cho chim ăn các loại thức ăn mềm như cám gà. Hoặc để tốt cho chim non bạn cũng có thể dùng loại cám chuyên dụng cho chim bồ câu non hoặc cám của gà con.
